Οι γερμανικές κάλπες, που ανοίγουν στις 09:00 ώρα Ελλάδας και κλείνουν στις 19:00, αναμένεται να αναδείξουν πρώτο κόμμα τη Χριστιανοδημοκρατική Ένωση CDU-CSU του Friedrich Merz με ένα ποσοστό κοντά στο 30%.
Ωστόσο ιδιαίτερα σημαντική για τις πολιτικές εξελίξεις θα είναι η διαφορά που θα τη χωρίζει από το πατριωτικό κόμμα Εναλλακτική για τη Γερμανία (AfD) που σίγουρα θα έλθει δεύτερο… ήδη έχει ένα ποσοστό 21% και μπορεί να ανεβεί κι άλλο, αφού παρουσιάζει τέτοια δυναμική.
Καθοριστικό ρόλο θα παίξουν οι αναποφάσιστοι από τα 59,2 εκατομμύρια ψηφοφόρων που ξεπερνούν το 25% – πολλοί εκ των οποίων νέοι – οι οποίοι στρέφονται στη λεγόμενη αντισυστημική ψήφο.
Το AfD μπορεί να θεωρείται ήδη ο νικητής των εκλογών, αφού πλέον καθορίζει την πολιτική ατζέντα στη Γερμανία και θα αποτελέσει μία ισχυρή αξιωματική αντιπολίτευση.
Για να γίνει καγκελάριος, ο Merz θα πρέπει να σχηματίσει κυβερνητικό συνασπισμό, είτε με το σοσιαλδημοκρατικό SPD του Scholz που θα καταποντιστεί με ένα ποσοστό κοντά στο 15%, είτε με τους Πράσινους που έχουν 12,5% ή πιθανώς και με τα δύο κόμματα.
Πρόκειται για μία εξέλιξη, που θα οδηγήσει σε μία επανάληψη του αντιδημοφιλούς, διχαστικού συνασπισμού τριών κομμάτων με επικεφαλής τον Olaf Scholz.
Η Αριστερά εξακολουθεί να αυξάνει τις δυνάμεις της και βρίσκεται στο 7,5% ενώ Φιλελεύθεροι (FDP) και Συμμαχία, Sahra Wagenknecht, (BSW) δίνουν μάχη για να περάσουν το εκλογικό όριο του 5%.
Μικρότερη BundestagΗ αλλαγή του εκλογικού νόμου το 2023 έχει ως αποτέλεσμα τον περιορισμό των βουλευτών της Κάτω Βουλής (Bundestag) σε 630, καθώς καταργείται το σύστημα που ευνοούσε την διαρκή αύξηση του αριθμού των εδρών.
Ενδεικτικά, η απερχόμενη Βουλή είχε 736 βουλευτές, ενώ προβλέπονταν επί της αρχής 598 έδρες.
Το όριο εισόδου στην Bundestag είναι το 5%, ωστόσο ένα κόμμα μπορεί να εξασφαλίσει την εκπροσώπησή του ακόμη και εάν δεν το εξασφαλίσει, εάν συγκεντρώσει τουλάχιστον τρεις «απευθείας εντολές» βουλευτών, εάν δηλαδή υποψήφιοί της κερδίσουν τρεις «μονοεδρικές» περιφέρειες.
Αυτής της πρόβλεψης έκανε χρήση στις προηγούμενες εκλογές η Αριστερά.
Το βασικότερο καθήκον της νέας βουλής είναι η εκλογή του καγκελάριου.
Δεν προβλέπεται σχετική δεσμευτική προθεσμία και το ζήτημα θα τεθεί στην ημερήσια διάταξη αμέσως μόλις τα κόμματα του μελλοντικού κυβερνητικού συνασπισμού καταλήξουν σε συμφωνία. Τυπικά, ο νέος καγκελάριος προτείνεται στους βουλευτές από τον ομοσπονδιακό πρόεδρο και ακολουθεί η σχετική ψηφοφορίαTo AfD καθορίζει την ατζέντα, ανεβαίνει συνεχώς η δυναμική του
Το ενδιαφέρον στοιχείο των συγκεκριμένων εκλογών είναι το πρωτοφανές επίπεδο υποστήριξης, για το AfD.
Τρεις μαζικές δολοφονίες τους τελευταίους τρεις μήνες —στη χριστουγεννιάτικη αγορά του Μαγδεμβούργου, στο Aschaffenburg και πιο πρόσφατα στο Μόναχο— έχουν ρίξει βαριά τη σκιά τους στην προεκλογική εκστρατεία.
Και οι τρεις δράστες καταγόταν από τη Μέση Ανατολή και, στις δύο από τις τρεις περιπτώσεις, είχαν υποβάλει αίτηση για άσυλο ανεπιτυχώς.
Αυτά τα γεγονότα ενίσχυσαν τη δύναμη του AfD που έχει θέσει μετ’ επιτάσεως το θέμα της μετανάστευσης.
Το προβάδισμα CDU-CSU έναντι του AfD ήταν 15% στα μέσα Νοεμβρίου 2024 και τώρα έφτασε να βρίσκεται κάτω από το 8%.
Στο πρώτο τηλεοπτικό debate, που πραγματοποιήθηκε στις 9 Φεβρουαρίου, συμμετείχαν μόνο ο Merz και ο Scholz.
Και ενώ η διαφορά μεταξύ CDU-CSU και AfD μειωνόταν σταθερά, ο Merz υποστήριξε ένα ψήφισμα στη Bundestag (Γερμανική Βουλή) που ζητούσε σκληρότερα μέτρα κατά της παράτυπης μετανάστευσης και την άμεση απέλαση όλων των αλλοδαπών, που αιτήθηκαν άσυλο αλλά δεν κατάφεραν να πάρουν το καθεστώς.
Το… τείχος προστασίας CDU- SPD – Πράσινοι
Στις 29 Ιανουαρίου 2025, αυτό το ψήφισμα εγκρίθηκε με την υποστήριξη του AfD.
Ο Merz, στο μυαλό των πολλών επικριτών του, είχε σπάσει το ταμπού του «τείχους προστασίας» – δηλαδή τη δέσμευση όλων των κυρίαρχων κομμάτων να μην συνεργαστούν με το AfD.
Η κίνησή του αντιμετωπίστηκε από πολύ μεγάλες πορείες διαμαρτυρίας στο Βερολίνο και σε άλλες πόλεις.
Ο Merz επιμένει τώρα ότι το CDU-CSU δεν θα παραβιάσει ποτέ τη δέσμευσή του να μην συνεργαστεί με το AfD.
Κατά τη διάρκεια της προεκλογικής εκστρατείας, ούτε οι Σοσιαλδημοκράτες (SPD) του Scholz ούτε οι Πράσινοι με επικεφαλής τον υπουργό Οικονομίας Robert Habeck απέσπασαν μεγάλη δυναμική, καθώς και οι δύο φέρουν ευθύνη για την γερμανική οικονομία και τα εγκληματικά γεωπολιτικά λάθη, που οδήγησαν τη Γερμανία σε αποβιομηχάνιση.
Σοκ για την Ευρώπη – Ο Vance σπάει το τείχος προστασίας
Η διπλωματική έκρηξη της περασμένης εβδομάδας από τον υπουργό Άμυνας των ΗΠΑ Pete Hesgeth στην ομάδα Άμυνας της Ουκρανίας, ακολουθούμενη από την ομιλία του αντιπροέδρου J.D. Vance στη Διάσκεψη Ασφαλείας του Μονάχου, έφερε μια νέα συγκλονιστική εστίαση στις εκλογές της Γερμανίας.
Η κριτική του Vance στο «τείχος προστασίας» της Γερμανίας εκλήφθηκε ως προσπάθεια ενίσχυσης της υποστήριξης για το AfD.
Τόσο ο Scholz όσο και ο υπουργός Άμυνας του SPD, Boris Pistorius αντέδρασαν έντονα στο Μόναχο ενώ η υπουργός Εξωτερικών Annalena Baerbock υποστήριξε πως οι ΗΠΑ θα μπορούσαν ακόμη να πειστούν να αναθεωρήσουν τις θέσεις τους σχετικά με το ουκρανικό ζήτημα και ιδιαίτερα για τις εδαφικές παραχωρήσεις στη Ρωσία.
Οι διοργανωτές της Διάσκεψης είχαν ανακαλέσει τις προσκλήσεις τόσο προς το AfD όσο και προς το BSW, επειδή οι αντιπροσωπείες τους είχαν αποχωρήσει από την ομιλία του Ουκρανού προέδρου Volodymyr Zelensky στην εκδήλωση του 2024.
Δεν είναι τυχαίο πως ο Vance βρήκε το χρόνο να συναντηθεί με την υποψήφια καγκελάριο του AfD Alice Weidel ενώ βρισκόταν στο Μόναχο.
O απεσταλμένος του προέδρου των ΗΠΑ για την Ουκρανία, Keith Kellogg κατέστησε σαφές στο Μόναχο ότι οι Ευρωπαίοι δεν θα συμμετάσχουν στην αρχική φάση των συνομιλιών με τις ΗΠΑ στη Ρωσία για τον τερματισμό του πολέμου.
Ακολούθησε η έναρξη των συνομιλιών από τους Αμερικανούς και τη Ρωσία στο Ριάντ στις 18 Φεβρουαρίου με ταχύτητα που, για την Ευρώπη, ήταν ιλιγγιώδης και αποπροσανατολιστική.
Η Weidel κυριαρχεί στη γερμανική πολιτική σκηνή
Ένας Γερμανός διπλωμάτης αποκάλυψε στο Politico ότι η Ευρώπη είχε λάβει επανειλημμένες κλήσεις αφύπνισης (σχετικά με την επιτακτική ανάγκη να αυξηθούν οι στρατιωτικές δαπάνες), αλλά «συνέχισε να πατάει το κουμπί αναβολής».
«Είναι δύσκολο να καταλάβουμε πώς οι Ευρωπαίοι αναλυτές θα μπορούσαν να έχουν αποτύχει να προετοιμάσουν οποιοδήποτε ενδεχόμενο για το είδος του δραματικού αναπροσανατολισμού της αμερικανικής πολιτικής για την Ουκρανία που είχε προβλεφθεί ξεκάθαρα πριν και κατά τη διάρκεια της προεκλογικής εκστρατείας του Trump» γράφει σε ανάλυσή του το Responsible Statecraft.
Ο Merz προσέκρουσε πρόσφατα στη θέση του SPD σχετικά με τη χαλάρωση του λεγόμενου φρένου χρέους που έχει σταθεί εμπόδιο σε οποιαδήποτε σημαντική αύξηση των αμυντικών δαπανών στη Γερμανία.
Αυτό μπορεί να είναι μια μικρή ένδειξη ότι η κλήση αφύπνισης ακούστηκε.
Το τελευταίο τηλεοπτικό debate της προεκλογικής εκστρατείας στις 16 Φεβρουαρίου, περιλάμβανε και τους τέσσερις από τους κορυφαίους υποψηφίους — Merz, Scholz, Robert Habeck (Πράσινοι) και Alice Weidel από το AfD.
Ο Merz επανέλαβε την υποστήριξή του για την αποστολή γερμανικών πυραύλων μεγάλου βεληνεκούς Taurus στην Ουκρανία ενώ ο Scholz συνέχισε να αντιτίθεται σε ένα τέτοιο ενδεχόμενο.
Κανένας από τους δύο δεν σημείωσε ότι αυτή η επί μακρόν δοκιμασμένη ερώτηση θα είναι αμφισβητήσιμη εάν οι ΗΠΑ επιτύχουν στην προσπάθειά τους να καταλήξουν σε εκεχειρία ή με άλλο τρόπο σημειώσουν πρόοδο στις ειρηνευτικές διαπραγματεύσεις.
Ο Merz είπε στη Weidel ότι η «ουδέτερη» θέση της για τον πόλεμο της Ουκρανίας, κατά τη γνώμη του, θα απέκλειε το AfD από το να είναι ποτέ στην κυβέρνηση.
Ο Scholz επιτέθηκε σκληρά στις προτάσεις του AfD για αναζωογόνηση της οικονομίας.
Κυβέρνηση εν αναμονή το AfD θα συγκλονίσει το γερμανικό πολιτικό σύστημα και την Ευρώπη
Ωστόσο, αυτή η συζήτηση, που σχεδιάστηκε πολύ πριν από την επίθεση του Vance στο τείχος προστασίας, απέδωσε έμμεσα έναν βαθμό σεβασμού στη θέση του AfD στην προεκλογική κούρσα.
Αν και ξεκάθαρα θυμωμένος με τις παρατηρήσεις του Vance, ο Scholz επανέλαβε την επιτακτική ανάγκη για τη Γερμανία να αποφευχθεί μία ένταση μεταξύ των ΗΠΑ και των ευρωπαϊκών κρατών – μελών του ΝΑΤΟ.
Η Γερμανία —που παραδοσιακά βασίζεται περισσότερο στις αμερικανικές αμυντικές εγγυήσεις από την πυρηνική δύναμη Βρετανία ή τη Γαλλία— φαίνεται πιθανό να συμφιλιωθεί με μια προτεινόμενη διευθέτηση, εφόσον το αποτέλεσμα για την Ουκρανία μπορεί να απεικονιστεί ως θεμέλιο για την εθνική της επιβίωση και ανάκαμψη.
Η Γερμανία θα δεχθεί τη μετατόπιση του βάρους προς την Ευρώπη στο ΝΑΤΟ, προς το συμφέρον της αποτροπής οποιασδήποτε ανοιχτής ρήξης μεταξύ των ΗΠΑ και της Ευρώπης.
Σύμφωνα με την ατλαντική παράδοση της γερμανικής κεντροδεξιάς, ο Merz είναι προσεκτικός σχετικά με τις συνέπειες της απότομης αλλαγής της πολιτικής της Ουάσιγκτον στην Ουκρανία.
Το αντιπολεμικό AfD και το BSW χαιρέτησαν και τα δύο τη συνέχιση των διαπραγματεύσεων.
Αν και η σύνοδος κορυφής του Παρισιού που συγκλήθηκε στις 16 Φεβρουαρίου από τον Macron δεν έφερε τη συναίνεση μεταξύ των Ευρωπαίων για τα επόμενα βήματα, η εστίαση στο αν και πότε θα αναπτυχθούν δήθεν ειρηνευτικές δυνάμεις στην Ουκρανία δείχνει ότι οι ΗΠΑ κατάφεραν να μετατοπίσουν τη συζήτηση προς την αποδοχή του τετελεσμένου γεγονότος της στροφής των Ουάσινγκτον στο φλέγον αυτό ζήτημα.
Υπό το πρίσμα της συγκλονιστικής στροφής των ΗΠΑ, όσον αφορά στις σχέσεις με τη νεοφιλελεύθερη Ευρώπη, οι εκλογές στις 23/2 μπορούν να θεωρηθούν ως ο προθάλαμος για ιστορικές εξελίξεις στη Γερμανία, οι οποίες δύνανται να σηματοδοτήσουν τον απογαλακτισμό του Βερολίνου από τον Ατλαντισμό των τελευταίων δεκαετιών.
